Wspaniały Emmanuel Fremiet w Polsce
Gdy po raz pierwszy spojrzałem tym koniom prosto w ich pyski świat przez chwilę przestał istnieć. Cała rzeźba ożyła. Konie popędziły w swym szaleńczym trudzie. Prychały, rżały i całą machinę swoich mięśni wykorzystywały na maxa by wybiedz z wody. Zdesperowane jakby wystraszone tonią, głębiną wyszarpywały się ze zbiornika. Stałem wtedy oko w oko z końmi Emmanuela Fremieta z fontanny Obserwatorium. I tak stojąc, uczestnicząc w tym 'filmie', pomyślałem sobie, że Fremiet to jeden z rzeźbiarzy reżyserów. Jeden z rzeźbiarzy, którzy nie tylko wydobywają z materii nieożywionej ruch – bo to za mało – ale też całą ekspresję emocji, wysiłku, pogoni, zawziętości i walki. Kipiel fontanny nie była w stanie powstrzymać szarży rumaków. A jednak nadal tam stoją i są tylko martwym brązem. Martwa rzeźba, ale w mojej pamięci zawsze odtwarzana jako dynamiczny, pełen dramatyzmu film. Żółwie smagają konie batami wody, delfiny chyba pomagają, a rumaki się szamocą. Woda fontanny szaleje jak w wodospadach Chorwacji.
Od tamtego spotkania z Fremietem minęło już trochę czasu ale niezmiennie uważam właśnie tego artystę za najlepszego animalistę. Jest reżyserem zwierzęcych rzeźb. Cain czy Barye nie są gorsi, ale są inni. Są świetnymi realistami. Ale Fremiet jest reżyserem. On nakazuje swym zwierzętom – grać wyznaczone im role. Nigdy nie pozwolił im tylko biernie stać w wymyślnej pozie imitującej ruch. On je zmusza, żeby przed każdym świadomym obserwatorem na nowo wytężały siły i tryskały wysiłkiem.
I muszę się przyznać, że dopiero w tym roku odkryłem, że ten wspaniały Fremiet 'reżyserował' też dla Polski. I jego bohaterowie tu właśnie 'grają'. Niedaleko Tarnowskich Gór w Świerklańcu, w parku obok Pałacu Kawalerów można przeżyć kolejne projekcje.
Na koniec września tego roku pojechaliśmy tam. Fontanna z gracjami 'gra'. Trzy piękne obnażone kobiety kręcą globem. Maszt Fremieta z lwami u podstawy stoi. Mimika lwów wyraźnie przekonuje, że one pilnują tu wszystkiego.
Ale my już tak mamy, że gdzie nie pojedziemy to zawsze coś jest w remoncie. Jak byliśmy w Budapeszcie to nawet remontowali jezioro w Lasku Miejskim i akurat spuścili z niego wodę. To jakże miałoby być inaczej i tym razem.
Cztery rzeźby Emmanuela Fremieta – Pelikan z rybą, Struś walczący z wężem, Jeleń napadnięty przez niedźwiedzia i Koń atakowany przez lwicę – były 'nieobecne'. Zabrano je do Katowic aby poddać gruntownym pracom konserwatorskim. Rzeźby te były odlane z żeliwa w roku 1872. I chyba od tamtego czasu ani razu nie zafundowano im ich 'spa'. W przyszłym roku cała grupa rzeźb ma wrócić na swoje miejsce. Trzeba będzie znowu odwiedzić Świerklaniec.
Dopiero co zacząłem się rozpisywać, a tu życie woła. Mam nadzieję w najbliższym czasie wrócić w kolejnym wpisie do Fremieta, do Świerklańca i do samego Pałacu Kawalerów – bo i on jest godzien uwagi. Tymczasem kończę. Trochę zdjęć opublikowałem już na naszym facebook-u
Designer of Dreams